Draagvlak bij de gemeenschap

In de loop van de maand hebben wij enkele andere projecten en kampen in Gambia bezocht. Twee daarvan sprongen er om meerdere redenen erg uit; Tumani Tenda Eco Camp en Jongbong Bantang Cultural Camp bij Berefeti (niets over gevonden op internet). Beide kampen liggen niet ver van Brikama vandaan en bevinden zich aan zijrivieren van de Gambia River.

Wat er erg sympathiek aan was is het feit dat deze kampen verzorgd en gedragen worden door de dorpen Tumani Tenda respectievelijk Berefeti. Er zijn in de loop van de jaren relaties opgebouwd met touroperators, NGO's, universiteiten elders in de wereld voor studiereizen en meer. Zodra er gasten komen, verzorgen de inwoners van de betreffende dorpen een schoon bed, slachten een kip en verzorgen een maaltijd, ze doen de was en zorgen voor het terrein. De inkomsten van het kamp vloeien op de één of andere manier terug naar het dorp - plus salarissen voor de managers van het kamp. Beide kampen houden er verschillende financiele constructies op na, Tumani Tenda draait bijvoorbeeld op alleen maar vrijwilligerswerk.

Het schijnt wat tijd nodig gehad te hebben, maar in deze dorpen is het inzicht ontstaan dat ook toerisme een vorm van ontwikkelingswerk kan zijn in hun eigen belang en waar ze ook wat voor moeten doen.

Vorderingen kleuterschool Nilakoto

Toen Buba Sanyang in 2010 het plan opperde om één van de stukjes land van de familie te gaan exploiteren met lodges, stonden er al snel vijf ronde kale hutjes. Kleiblokken met een dak, meer niet. De gemeenschap van het gebied Nilakoto, deed al snel een beroep op hem; waarom die hutjes tijdelijk niet gebruiken als kleuterschooltje?  En zo geschiede.

Buba heeft er een tijdje voor nodig gehad om de wens van de gemeenschap verder vorm te geven en eind 2011 bouwde hij wederom van kleiblokken een rechthoekig gebouwtje op hetzelfde stukje land met drie klaslokaaltjes. Er staan ondertussen 88 kinderen ingeschreven, ouders en verzorgers voelen zich erg geholpen omdat ze hun handen vrij hebben om bijvoorbeeld op de markt een paar dalasis te verdienen met hun kruiden, mango's of andere lokale producten.

Afgelopen januari verzorgde Robert een beter golfplaten dak op het schooltje. Maar om fondsen te kunnen werven in Nederland is er nog veel meer nodig.

Water voor Nilakoto

Een van de eerste investeringen die er in 2010 zijn gedaan, is het installeren van een waterpomp. De pomp gaat 26 meter de grond in en de toren werd met tijdelijke middelen in elkaar gezet; vier houten palen met een pallet er op. Daarop een tank van 1000 liter. Robert schreef er kort over in zijn allereerste blog.

Tijdelijke middelen, daar zijn ze heel goed in in Gambia - het is allemaal armoe dat hen inventief maakt met zoeken naar die tijdelijke middelen. Maar het mocht niet baten; ongeveer wij een week na onze aankomst stortte het boeltje in. De grond moet te zacht geweest zijn nu in het regenseizoen, voor een tank die vanwege onze aanwezigheid als het even kan vol zat.

Hij ging ook snel weer leeg; omwonenden maken dankbaar gebruik van de kraantjes en komen soms met hele kruiwagens met wel vier jerrycans à 25 liter water halen. En wij maar diesel halen om de generator weer even aan te zetten waarmee ook de pomp.

Geen stromend water dus. Wat nu?

De lodges

De lodges staan er zo op het eerste gezicht mooi bij, maar en moet nog veel gebeuren om er gasten in te kunnen ontvangen. Afgelopen januari had Robert een soort van modelhut gemaakt, alle vijf de lodges waren ondertussen aan de buitenkant gestuuct met leem met het onderste gedeelte wit kalk.

Maar de binnenkanten zijn nog niet af (stuucwerk, plafonds, vloeren), sanitair is deze maand voor twee lodges hard aan gewerkt en ze moeten nog ingericht worden. Eigenlijk moeten ook de daken van riet worden voorzien.

De familie

De familie van Buba Sanyang is groot, Sanyang is een naam die erg veel voorkomt en op de één of andere manier zijn ze ook allemaal aan elkaar gerelateerd. Ik heb geprobeerd te begrijpen hoe de mensen waar we mee te maken kregen familie van elkaar zijn, dat is deels gelukt.

Buba zelf komt uit een relatief klein gezin, zijn broer Lamin leeft in Nederland. Op de compound waar hij leeft - zo'n tien minuten lopen van het project Nilakoto - wonen zijn ouders, een paar nichten en diens kinderen, maar soms ook de kinderen van nichten die zelf ergens anders wonen. Buba zelf heeft zes kinderen, links op deze foto staat Fatu van elf jaar, een verlegen rustig meisje. Samen met Binta van dertien rechts op de foto, kwamen ze bijna dagelijks naar het project. Binta is een dochter van een nicht die ergens anders woont, ik heb haar ouders niet gezien. Binta is een sterke meid wiens naam je zodra ze aanwezig is, constant hoort; Binta doet de was, Binta sleept spullen heen en weer, Binta brengt en haalt het eten, Binta helpt mee met bouwvakken. Je kan het zo gek niet bedenken of ze pakt het aan. Binta spreekt wat Engels en heeft soms ook iets brutaals; zij heeft er geen moeite mee om geld te vragen omdat ze bijvoorbeeld haar haar wil laten vlechten. Want ja, wij 'tubabs hebben nou eenmaal altijd geld'.

De bus

Afgelopen december is Robert met een bus afgeladen met spullen afgereisd naar Gambia. Deze bus was door de vorige eigenaar gekocht voor een "Garbage Run" - hij moest onder de 500 euro hebben gekost, en provisorisch opgeknapt voor de race. Na de race van 2011 kwam hij op Robert zijn pad (tegen een andere prijs...) en hij ging er het avontuur mee aan.

In januari liet hij de bus bij het project achter, deed de administratieve handelingen voor een Gambiaans kenteken en nu is het een zogenaamd 'commercial vehicle'. De idee was er een vervoersbusje van te maken, misschien wel het vijfde leven van deze bus; echt álle vervoersbusjes in Gambia zijn afgedankte busjes uit het Westen die hun zoveelste leven leiden, omgebouwd tot taxibusjes waar werkelijk alles mee word vervoerd. Naast passagiers; huisraad, etenswaar, geiten... Je kan het zo gek niet bedenken en het staat op het dak van zo'n voormalig bedrijfsbusje uit het één of andere Europese land.
De inkomsten van het Nilakoto busje zouden dan terugvloeien naar ontwikkelingen van het project.

Economie rond Nilakoto

De familie van Buba Sanyang komt niet om van de honger. Ze wensen van alles, dingen die voor ons heel gewoon zijn zoals bijvoorbeeld Tshirts, slippers, bezems, emmers, wasknijpers... Daar is nauwelijks geld voor, maar er worden dagelijks vele monden gevuld incluis die van ons. De familie heeft een tuin waar iets uit komt, op hun compound staat een bakkerij die door een bakker geexploiteerd word en waar de familie huur voor ontvangt plus drie broden. Tijdens de ramadan (die start op het moment van ons vertrek) krijgt de familie zes broden.

En dan hebben we die cashew boomgaard waarin zowel de lodges als het schooltje zich bevinden. De cashewnoot, we eten hem allemaal wel eens. Maar ik had geen idee...
Het is een vrucht waar een noot aan hangt. De noot moet er vanaf gehaald worden en is giftig. Pas als hij op een bepaalde manier met branden is bewerkt, leren wij hem kennen in Europa.

Het schooltje - de stand van zaken

Van maandag tot en met vrijdag komen er iedere ochtend zo'n zestig kinderen in een uniformpje naar Nilakoto om onderwijs te genieten van teacher Buba. Om een uur of acht half negen, verzamelen ze zich op het schoolplein - dat wil zeggen, een open terrein in de boomgaard - ze spelen wat, doen een gebed (foto), vertrekken afhankelijk van hun leeftijd richting de twee lokaaltjes, een paar blijven er buiten om het schoolplein te vegen en de lessen beginnen. Uren lang klinkt er bijna zingend 'The A is for apple, de B is voor ball, de C is voor Cat' of in een totaal willekeurige volgorde 'The U is for umbrella, de W is for window, de Z is for zebra...' enzovoorts. Er schijnen zo'n 88 kinderen tussen de 3 en 6 jaar  ingeschreven te zijn op het schooltje. Die komen niet allemaal maar degenen die komen zijn trouw en ijverig.

Even in herinnering: deze nursery school is een wens vanuit de gemeenschap. De basis van de eerste lodges was uit de grond herrezen in 2010 en twee daarvan werden er in de eerste instantie gebruikt voor onderwijs. Het huidige gebouw is pas later neer gezet en het project kreeg al snel een andere vorm: met de opbrengst van de lodges de kwaliteiten van de school omhoog schroeven. Maar de lodges zijn nog niet klaar en hebben dus nog geen inkomsten gegenereerd.

Een week in de cashew boomgaard

Een week verder op Nilakoto; een hoofd gevuld met veel impressies en niet weten waar te beginnen om het een en ander te beschrijven.

Robert maakt samen met Buba de plannen om met het project verder te komen zolang hij hier aanwezig is en de dingen kan aansturen. Soms gaat dat voorspoedig, soms gaat het omslachtig  met soms communicatie - hoe graag ze ook willen en hoe hard ze ook willen werken - die niet altijd optimaal is. Ik sla op, met steekwoorden op een notitieblokje, met veel foto s op mijn cameraatje, met zelfs filmen, met veel observaties en met het stellen van veel vragen.